Vor vünf djar

Vor vünf djar, ’z djar 2016, a naüga arbat durchgevüart vonar Universitét in Scozia hatt gezoaget ke balma hatt an déjà vu arbateta nèt di sait von hirn gipuntet pittn sint ma da sèll bodaz helft auzzomacha di sachandar un auzzosüacha daz peste zo macha. Asó di studjös håm gebarnt ke ’z hirn iz nå zo arbata zoa zo vorstìana bida daz sèll boz sik iz eppaz boda sa iz vürkhent odar nèt un ditza khint vür balda ’z hirn iz gesùnt un arbatet gerècht. Peng ditza di altn laüt, boda hevan å zo vorgèzza di sachandar, håm vil mindar déjà vu umbrómm vor ’z hirn iz neméar asó dèstar vorstìan bida daz sèll bobar seng iz naüge odar bi ’z iz gipuntet pitt a gedénkh.

Baz mabar tüan zo halta gesùnt ünsar hirn? Di studjös håm darvért nèt lai ke machan sport helftaz zo halta gesùnt laip un hirn umbrómm ’z macht bortn naüge cellule neuronali, ma o ke loavan haltet djung ’z hirn machanten auhöarn zo dareltarn un macht bortn naüge cellule staminali von nèrvan boda soin in ippocampo un boda helvan in sint. Ma mage khön ke loavan helftaz zo gidenkha.